ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το VOLARE αποτελεί τη σύμπραξη τριών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και μιας τεχνολογικής κοοπερατίβας με στόχο τη δημιουργία ενός ψηφιακού αποθετηρίου με μαρτυρίες ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες. Το έργο εξοικειώνει εκπαιδευτικούς, μαθητές, μαθήτριες και φοιτήτριες και φοιτητές με εθνογραφικές συμμετοχικές προσεγγίσεις και διεπιστημονικές μεθοδολογίες.
Τοποθετώντας τις φωνές προσφύγων και μεταναστριών/ών στην πρώτη γραμμή της μάθησης, η πλατφόρμα του VOLARE προτείνει πολλαπλές «διαδρομές κατανόησης» συνδυάζοντας πολυτροπικά υλικά που βασίζονται στην έρευνα (κείμενα, τραγούδια, διατριβές, ταινίες, εικαστικά έργα, podcasts, κ.ά.).
Το αποθετήριο συγκεντρώνει βιντεο-μαρτυρίες ατόμων με προσφυγική και μεταναστευτική εμπειρία από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Γαλλία. Οι μαρτυρίες πλαισιώνονται από βιντεο-παρεμβάσεις από ακαδημαϊκούς, εκπαιδευτικούς, νομικούς, ακτιβίστριες/ές, καλλιτέχνες και άλλες/ους εμπλεκόμενες/ους που ενισχύουν την κατανόηση και τη μαθησιακή «διαδρομή» της κάθε μαρτυρίας. Στην αποθετήριο περιλαμβάνονται επίσης 12 τραγούδια σε 12 διαφορετικές γλώσσες που επιλέχθηκαν και ηχογραφήθηκαν αποκλειστικά για το VOLARE, καθώς και podcasts με μια ευρεία γκάμα ανθρώπων που σχετίζονται με το αντικείμενο του VOLARE.
Το ψηφιακό αποθετήριο του VOLARE συμπληρώνουν:
Η δημοσίευση του ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book) με τίτλο “Voices of displacement: Testimony-based multimodal pedagogies” (“Εκτοπισμένες φωνές: πολυτροπικές παιδαγωγικές γύρω από τη μαρτυρία”) που αποτυπώνει τη διεργασία, τους στόχους και την πολιτική τοποθέτηση της διεπιστημονικής ομάδας του έργου.
Η διοργάνωση διεθνούς συνεδρίου στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 2025 με τη συμμετοχή μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, φορέων εκπαίδευσης και άλλων οργανισμών.
ΣΤΟΧΟΙ & ΑΝΑΓΚΕΣ
Ο βασικός στόχος του έργου περιλαμβάνει τη συλλογή εθνογραφικού, αρχειακού και εκπαιδευτικού υλικού για την εκπαίδευση μειονοτήτων, μεταναστών/τριών και προσφύγων και την επιμέλειά του σε ένα ψηφιακό αποθετήριο ανοιχτής πρόσβασης, το οποίο θα φωτίζει τις διαφορετικές μαρτυρίες των ανθρώπων και τον τρόπο με τον οποίο αυτές μπορούν να αποτελέσουν πηγή γνώσης και βάση για σύγχρονες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις.
Η ανάγκη για τη δημιουργία του αποθετηρίου προέκυψε από την απουσία ερευνητικά θεμελιωμένου πολυτροπικού υλικού για εκπαιδευτική αξιοποίηση, με έμφαση κυρίως στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επιπλέον, με την ανάδειξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και τη συνεχώς αυξανόμενη χρήση πολυτροπικών υλικών, η ανάπτυξη ενός υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικού αποθετηρίου, βασισμένου στην ανθρώπινη μαρτυρία, αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα για τη σύγχρονη εκπαίδευση.
Πιο συγκεκριμένα, το έργο:
- Δημιουργεί έναν ψηφιακό χώρο όπου συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν διαφορετικές εμπειρίες και βιώματα μετακίνησης, εκτοπισμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Μέσα σε αυτόν τον χώρο, οι ιστορίες αποκτούν ορατότητα, προάγεται η ποικιλομορφία και αναδεικνύονται οι φωνές που συχνά μένουν στο περιθώριο.
- Ενισχύει τις διδακτικές και ερευνητικές δεξιότητες εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, καθώς και των μελών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης.
- Ενισχύει τους ψηφιακούς και πολυτροπικούς γραμματισμούς εκπαιδευτικών, ακαδημαϊκών και μαθητών/τριών, με έμφαση στον τομέα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
- Συλλέγει, αναπτύσσει και βελτιώνει καινοτόμες πρακτικές, εξέχουσες σχολικές πρωτοβουλίες και πειραματικές μεθοδολογίες γύρω από τη συμπεριληπτική εκπαίδευση.
- Συγκεντρώνει επιτόπιο εθνογραφικό υλικό που εστιάζει στη σχέση μεταξύ συμπερίληψης και εκπαίδευσης στη νότια Ευρώπη.
- Δημιουργεί διεπιστημονικές συνέργειες μεταξύ Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΑΕΙ) και μη ακαδημαϊκών εταίρων.
- Υποστηρίζει την ανάπτυξη των ικανοτήτων των συμμετεχόντων οργανισμών σε διακρατικό επίπεδο στον τομέα της συμπεριληπτικής ψηφιακής εκπαίδευσης.
- Προωθεί τη διαφορετικότητα μέσα από μια πολυσυλλεκτική, πολυγλωσσική και πολιτισμικά ευαίσθητη ψηφιακή εκπαιδευτική πλατφόρμα.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος του VOLARE είναι η ενταξιακή υποστήριξη προσφύγων, μεταναστών/τριών και μειονοτήτων. Σε αυτόν τον στόχο οι δράσεις του έργου συμβάλλουν παρεμβαίνοντας σε διαφορετικά επίπεδα:
1) Στο επίπεδο της αναπαράστασης: οι εμπειρίες και τα βιώματα ανθρώπων που για χρόνια παρέμειναν αποσιωπημένα ή στο περιθώριο, έχουν χώρο να ακουστούν και να διευρύνουν τις γνώσεις μας σχετικά με αυτά.
2) Στο επίπεδο της τυπικής εκπαίδευσης: προσφέρει επιστημονικά τεκμηριωμένα εκπαιδευτικά εργαλεία που συμβάλλουν στην κατανόηση του κοινωνικοιστορικού πλαισίου του εκτοπισμού και των διαφορετικών όψεων της εμπειρίας του κοινωνικού αποκλεισμού στην εκπαίδευση.
3) Στο επίπεδο της κοινωνίας: προάγει την πολιτειότητα μέσα από την έμφαση σε διδακτικές πρακτικές που είναι συμπεριληπτικές και προωθούν την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη στην εκπαίδευση.