Η δεύτερη συνάντηση των εταίρων του έργου VOLARE εστίασε στην ανταλλαγή μεθοδολογιών, πρακτικών και εργαλείων συλλογής μαρτυριών και τεκμηρίων. Σε αυτήν συμμετείχαν: από το Πανεπιστήμιο της Σόφιας St. Kliment Ohridski (Βουλγαρία), οι Dafina Lazarova, Niren Hasanova και, εξ αποστάσεως, Ilia Iliev∙ από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ελλάδα, επικεφαλής εταίρος), οι Αλεξάνδρα Ανδρούσου, Άννα Αποστολίδου, Νέλλη Ασκούνη, Βασίλης Τσάφος, Ηλέκτρα Φλωροπούλου, Ελίνα Τσιρόγκα, Χρήστος Στεφάνου, Ματούλα Παπαδημητρίου και Δέσποινα Αποστολίδου∙ από τον Συνεταιρισμό Sociality (Ελλάδα), οι Ναντιάνα Κουτίβα, Αντώνης Φάρας και Γρηγόρης Τσαρδανίδης∙ από το Πανεπιστήμιο Παρίσι 8 – Vincennes Saint-Denis (Γαλλία), που διοργάνωσε και τη συνάντηση, οι Pierre Johan Laffitte και Del Aram Bidabad.
Το πρόγραμμα της συνάντησης στο Παρίσι περιλάμβανε ημερίδα για τις προκλήσεις της μετανάστευσης (βλ. Πρόγραμμα ημερίδας εδώ), συνεντεύξεις/συλλογή μαρτυριών, επίσκεψη στο σχολείο Pajol και συνάντηση με εκπαιδευτικούς και εκπροσώπους συλλόγων υποστήριξης μεταναστών/τριών, εργαστήρι συμμετοχικού σχεδιασμού του ψηφιακού αποθετηρίου και συζήτηση για τα διεθνή δεδομένα της πολυγλωσσίας στη Πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της Ecole Normale Supérieure. Είχε προηγηθεί, στις 16 Οκτωβρίου, μία διαδικτυακή συνάντηση για τη συνεργατική οργάνωση της ημερίδας του Παρισιού, στην οποία συμμετείχαν εκπαιδευτικοί, ερευνητές, ακτιβιστές και μέλη της κοινότητας που συζήτησαν για τον ρόλο της παιδαγωγικής στην ουσιαστική υποδοχή εκτοπισμένων πληθυσμών.
Στις 16 Νοεμβρίου, στο Maison de la Recherche του Université Paris 8, πραγματοποιήθηκε η ημερίδα με θέμα «Υποδεχόμαστε όλους και όλες: μεταναστεύσεις και ανθρωπότητα ή όταν η αποδοχή είναι επιτακτική κοινή ανάγκη που προκύπτει από την μείζονα κρίση του καιρού μας», η οποία μεταδόθηκε και διαδικτυακά. Η μέρα αυτή είχε ως στόχο τη διεπιστημονική προσέγγιση των προκλήσεων της μετανάστευσης. Ακαδημαϊκοί, ερευνητές, καλλιτέχνες και μέλη φορέων της κοινότητας μοιράστηκαν σκέψεις σε 4 στρογγυλά τραπέζια για θέματα όπως οι πολιτισμικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες, η καλλιτεχνική και συλλογική πράξη, οι φωνές των προσφύγων και των μεταναστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και το Πανεπιστήμιο μπροστά στις προκλήσεις της μετανάστευσης. Η συνάντηση αυτή, που έφερε μαζί ποικίλες φωνές και ανέδειξε καινοτόμες προσεγγίσεις γύρω από την ένταξη της μαρτυρίας και της πολυτροπικότητας στην εκπαίδευση, δημιούργησε ένα πλαίσιο ανταλλαγών και συνομιλιών του έργου του VOLARE με άλλες ερευνητικές ομάδες που ασχολούνται με τα θέματα αυτά.
Στις 18 Νοεμβρίου η ομάδα του VOLARE επισκέφθηκε το δημόσιο δημοτικό σχολείο Pajol (École Polyvalente Pajol), που έχει εντάξει τις αρχές τις παιδαγωγικής Φρενέ και της Θεσμικής Παιδαγωγικής δίνοντας έμφαση στη συμπερίληψη, τις δημοκρατικές πρακτικές και τη συνεργατική μάθηση. Συμμετείχαμε στα μαθήματα 5 τάξεων παρατηρώντας διαφορετικές παιδαγωγικές πρακτικές («Τι νέα;», Συμβούλιο τάξης κ.λπ.), συναντηθήκαμε με δασκάλους και συζητήσαμε για εφαρμογή της θεσμικής παιδαγωγικής στο συγκεκριμένο σχολικό πλαίσιο, καθώς και με την πρώην διευθύντρια και μια συνταξιούχο, πλέον, δασκάλα που έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην πορεία του σχολείου προς το σημερινό εκπαιδευτικό συνεργατικό μοντέλο. Το Pajol αποτελεί παράδειγμα μιας ολιστικής προσέγγισης στην εκπαίδευση που θεωρεί τη
διαφορετικότητα ως πλεονέκτημα και εμπλέκει τους γονείς και την ευρύτερη σχολική κοινότητα ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία. Η φιλοσοφία και η πράξη αυτού του σχολείου αντικατοπτρίζει τους στόχους του έργου VOLARE για μια παιδαγωγική πρακτική που χωράει όλα τα παιδιά χωρίς αποκλεισμούς, ενδυναμώνει τη γλωσσική και πολιτιστική τους ταυτότητα και υποστηρίζει την εκπαιδευτική και κοινωνική τους ένταξη. Η επίσκεψη αυτή μας έδωσε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε ιδέες και μεθοδολογίες και πρόσφερε στην ομάδα VOLARE πρακτικά παραδείγματα και έμπνευση για το πώς η συνεργατική παιδαγωγική μπορεί να προσαρμοστεί ώστε να ανταποκρίνεται στις διαφορετικές ανάγκες των παιδιών σε πολυπολιτισμικά πλαίσια.
Στις 19 Νοεμβρίου οργανώθηκε ένα εργαστήρι στο οποίο συμμετείχαν οι εταίροι του VOLARE με στόχο να σχεδιαστεί συνεργατικά η δομή και η λειτουργικότητα της ψηφιακής πλατφόρμας του έργου. Δουλεύοντας σε μικρότερες ομάδες και σε ολομέλεια, πειραματιστήκαμε πάνω σε διαφορετικούς τρόπους και βήματα ψηφιακής αφήγησης / παρουσίασης των μαρτυριών που έχουν συλλεγεί, στον τρόπο σύνδεσής τους με επιλεγμένα πολυτροπικά υλικά και στην οργάνωση / ταξινόμηση του αποθετηρίου. Από τη διεργασία αυτή προέκυψε ότι ο συνδυασμός του μεγάλου όγκου του συνοδευτικού υλικού που έχει συγκεντρωθεί στα προηγούμενα στάδια του έργου με τις μαρτυρίες που
έχουν συλλεχθεί είναι ένα απαιτητικό εγχείρημα σε όλα τα επίπεδα. Η συζήτηση για την ανάπτυξη της ψηφιακής πλατφόρμας συνεχίστηκε και την επόμενη μέρα, εστιάζοντας ιδιαίτερα στον τρόπο που οι μαρτυρίες θα παραμείνουν στο επίκεντρο, διευκολύνοντας παράλληλα εκπαιδευτικούς και μαθητές να ανακαλύψουν το πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό. Ασχοληθήκαμε επίσης με ζητήματα όπως η εικαστική
παρουσίαση, η διαχείριση μεταδεδομένων και η ενσωμάτωση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και προγραμματίσαμε τα επόμενα βήματα. Οι συναντήσεις αυτές συνδιαμόρφωσαν έναν οδικό «χάρτη» για την ανάπτυξη μιας δυναμικής και φιλικής πλατφόρμας και τον ρόλο της στην προώθηση των στόχων του VOLARE, θέτοντας τις βάσεις για τους άξονες του επόμενου παραδοτέου. Την τελευταία μέρα της συνάντησης στο Παρίσι, μια ομάδα εργασίας υποψήφιων διδακτόρων και μελών της ελληνικής ομάδας του VOLARE συμμετείχαν σε συζήτηση
ανταλλαγής εμπειριών και οπτικών πάνω σε θέματα πολυγλωσσίας, πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων, ταυτοτήτων και ενταξιακής εκπαίδευσης.
Ευχαριστούμε πολύ τον Pierre και τη Del Aram για την οργάνωση των συναντήσεων, της ημερίδας και των επισκέψεων, και τους δασκάλους του Pajol για το καλωσόρισμα και το μοίρασμα πρακτικής και εμπειρίας. Το ταξίδι του VOLARE είναι στην πιο δημιουργική
του φάση – μείνετε συντονισμένοι!